Het Oekraïense parlement besloot afgelopen weekend een afzettingsprocedure tegen president Viktor Janoekovitsj in gang te zetten. Janoekovitsj noemde de stemming in een televisie-interview een coup en zei aan te blijven als president, aldus diverse media.
Coup komt van het Franse coup d’etat, dat staatsgreep betekent. Het woord wordt niet alleen voor staatsgrepen gebruikt, ook de machtsgreep van Cruijff bij Ajax is als een coup betiteld.
Sommigen vinden dat je het woord als “koe” moet uitspreken, op z’n Frans dus, maar inmiddels is “koep” in Nederland redelijk gangbaar. Daarmee dreigt wel verwarring met het woord coupe, ook van Franse origine, waarbij je de p in elk geval moet uitspreken. Dat wordt gebruikt om een kapsel (“coupe windhoos”) of de snit van kleding aan te duiden. Een coupe kan ook een schaaltje zijn, vaak gevuld met ijs: “Voor mij graag de Coupe Tropical.”
Er is nog een fraai woord voor staatsgreep, dat echter nogal in onbruik is geraakt: putsch. Dat komt uit het Duits, en betekent net als coup slag of botsing.
(Bron: Etymologiebank)
De woorden coup en coupe (en coupé) hebben een interessant verstrengelde etymologie. Om precies te zijn zijn er twee woorden coupe: coupe 1 ‘kop(je), kom, beker’ gaat terug op Latijn cūpa; coupe 2 ‘snit, kapsel’ komt van couper ‘hakken, knippen, (af)snijden’ (waar coupé ‘afgescheiden (ruimte)’ het voltooid deelwoord van is), dat zelf weer is afgeleid van coup ‘klap, slag’ (uit Middellatijn colpus).
Bij “Words of the World” hebben ze ook eens een video over het woord “coup” gemaakt: http://www.youtube.com/watch?v=eXzEurWzkOo
Bij deze hele infostroom toch maar niet uit het oog verliezen dat je in het geval van Oekraïne niet over een coup kunt spreken / schrijven. Het is immers het democratisch verkozen parlement dat de president afzette en een andere verkoos!